فرق RTX و GTX در چیست؟

شرکت Nvidia دو خط اصلی کارت گرافیک ارائه می‌دهد: Giga Texel Shader eXtreme (GTX) و Ray Tracing Texel eXtreme (RTX). این خطوط تحت نام تجاری GeForce که متعلق به Nvidia است قرار دارند.

کارت گرافیک‌های GTX و RTX که با فاصله 10 سال از یکدیگر منتشر شده‌اند، ویژگی‌ها و معماری متفاوتی دارند. اما تفاوت rtx و gtx در چیست؟ در این مقاله به این سوال مهم پاسخ خواهیم داد.

GTX به چه معناست؟

اولین کارت‌های گرافیک با نام تجاری GTX توسط NVIDIA در سال 2005 به بازار عرضه شده و با گذشت زمان رایج‌تر شدند. NVIDIA تا سال 2008 یعنی زمانی که سری GTX 200 را عرضه کرد، به طور کامل روی برند GTX مانور می‌داد. GTX مخفف Giga Texel Shader eXtreme است.

اصطلاح «تکسل» (یا پیکسل بافت) به واحد اساسی نقشه‌های بافت اشاره دارد؛ چرا که بافت‌ها در بازی‌ها از آرایه‌های تکسل تشکیل شده‌اند. با این اوصاف این واقعا به هیچ قابلیت فنی اشاره ندارد و فقط همواره به معنای «کارت گرافیک رده بالا» بود.

انویدیا برای چندین سال از برند GTX در کنار GT که نام تجاری آن برای کارت‌های گرافیک پایین ‌رده‌اش بود استفاده کرد. خط تولید GTX تا این لحظه بیش از یک دهه فعالیت افسانه‌ای داشته است. انویدیا از سال 2018 تا حد زیادی استفاده از نام تجاری GTX را برای کارت گرافیک‌های رده بالای خود متوقف کرده است. اگر چه هنوز هم کارت‌های GTX را به مقدار کم منتشر می‌کند؛ مانند NVIDIA GTX 1630 که در سال 2022 منتشر شد.

RTX به چه معناست؟

RTX نام تجاری فعلی انویدیا برای کارت‌های گرافیک گیمینگ رده بالا و میان رده است که از سال 2018 استفاده می‌شوند. نام RTX مخفف Ray Tracing Texel eXtreme است و تفاوت اصلی با کارت‌های GTX استفاده از قابلیت ردیابی پرتو است.

ردیابی پرتویی تکنیکی است که مسیر پرتوهای نور را در حین جهش آنها به اطراف یک صحنه مجازی، تعامل با اشیا و جهش یا عبور از آنها ردیابی می‌کند. اساسا ردیابی پرتو نحوه رفتار نور در زندگی واقعی را تقلید می‌کند تا تصاویر واقعی‌تر و دقیق‌تری ایجاد کند.

Ray Tracing ظاهر بازی‌ها را تا حد زیادی بهبود بخشیده است و وجود ردیابی پرتو در زمان واقعی در بازی‌ها یک پیشرفت بزرگ بود؛ به اندازه‌ای موفقیت‌ آمیز بود که NVIDIA تغییر نام تجاری GPU خود را تضمین کرد. کارت‌های گرافیک RTX دارای هسته‌های RT یا شتاب‌ دهنده‌های سخت‌ افزاری هستند که صرفا برای محاسبه کارآمد عملیات ردیابی پرتو اختصاص داده شده‌اند.

کارت‌های RTX دارای این هسته‌های RT هستند، در حالی که کارت‌های GTX این هسته‌ها را ندارند.

فرق rtx و gtx در چیست؟

در دنیای گیمینگ کارت‌های گرافیک GTX به تجهیزات استاندارد تبدیل شده‌اند. کارت‌های GTX گزینه‌ای عالی برای گیمرهایی هستند که به دنبال یک تجربه بازی خوب بدون صرف هزینه زیاد می‌گردند، زیرا به عملکرد قابل اعتماد و مقرون به صرفه بودن شهرت دارند. با توجه به قیمت مناسب و تعادل عملکرد، مدل‌هایی مانند GTX 1660 و GTX 1080 محبوبیت زیادی پیدا کرده‌اند.

در مقابل کارت‌های گرافیک RTX انویدیا نشان‌ دهنده نسل بعدی خط تولید آنها هستند. ردیابی پرتوی بلادرنگ و بهبودهای مبتنی بر هوش مصنوعی در سری RTX آورده شده که عملکرد و وفاداری بصری را تا حد زیادی بهبود می‌بخشد. برای گیمرها و افراد حرفه‌ای که به دنبال بالاترین عملکرد گرافیکی هستند، به ویژه در بازی‌هایی که از ردیابی پرتو پشتیبانی می‌کنند، کارت‌ گرافیک‌های این سری پیشنهاد می‌شوند. اکنون بیایید جزئی‌تر به مقایسه rtx و gtx بپردازیم.

1. عملکرد

پردازنده‌های گرافیکی RTX معمولاً از نظر عملکرد خام بهتر از کارت‌های GTX عمل می‌کنند. این امر به ویژه برای بازی‌ها و برنامه‌های مدرنی که از ویژگی‌های پیچیده سری RTX استفاده می‌کنند صدق می‌کند. به عنوان مثال در کارت RTX بازی‌هایی که از ردیابی پرتو و DLSS (نمونه‌ گیری فوق‌العاده یادگیری عمیق) استفاده می‌کنند، عملکرد بسیار بهتر خواهند داشت.

در حالی که کارت‌های GTX هنوز رقابتی هستند، به خصوص وقتی صحبت از بازی‌های قدیمی‌تر و برنامه‌های گرافیکی کمتر باشد. تفاوت عملکرد بین GTX و RTX در شرایطی که از ویژگی‌های خاص RTX استفاده می‌شود بیشتر آشکار است. حتی با وضوح 1080p، یک کارت GTX درجه یک می‌تواند تجربه بازی بسیار خوبی را ارائه دهد.

2. ویژگی‌ها

در مقایسه ویژگی‌های GTX و RTX، سری RTX بدون شک برتری دارد. ردیابی پرتو که تعامل واقعی نور با اشیا را تکرار می‌کند و DLSS که از هوش مصنوعی برای نمونه ‌برداری از تصاویر از وضوح پایین‌تر به وضوح بالاتر استفاده می‌کند، در کارت‌های RTX تعبیه شده‌اند. با این قابلیت‌ها می‌توان کیفیت بصری بازی‌ها و سایر برنامه‌ها را تا حد زیادی بهبود بخشید.

با یا بدون این نوآوری‌های جدید، کارت‌های GTX عملکرد خوبی را برای اکثر وظایف ارائه می‌دهند. در حالی که کارت‌های RTX از معماری‌های جدیدتر تورینگ یا آمپر استفاده می‌کنند؛ این معماری شامل اجزای الکترونیکی است که به طور خاص برای ردیابی پرتو و فعالیت‌های هوش مصنوعی ساخته شده‌اند، اما بر اساس معماری قدیمی‌تر پاسکال هستند.

3. قیمت

از نظر هزینه کارت‌های GTX اغلب ارزان‌تر از کارت‌های RTX تمام می‌شوند. به همین دلیل برای گیمرهایی با بودجه کم یا کسانی که نیازی به جدیدترین ویژگی‌ها ندارند انتخاب مطلوبی هستند. اگر چه کارت‌های RTX قیمت بیشتری دارند، اما به دلیل کارایی بالاتر و قابلیت‌های پیچیده‌تر، آینده نگرانه‌تر هم هستند.

جدول مقایسه rtx و gtx

توضیحات تکمیلی:

• رهگیری پرتو  (Ray Tracing): فناوری‌ای است که رفتار نور را به‌ صورت واقعی شبیه ‌سازی می‌کند و باعث ایجاد سایه‌ها، بازتاب‌ها و نورپردازی‌های دقیق‌تر در صحنه‌های گرافیکی می‌شود. کارت‌های سری RTX با داشتن هسته‌های RT، این قابلیت را به ‌صورت سخت ‌افزاری پشتیبانی می‌کنند.
• فناوری DLSS (Deep Learning Super Sampling): با استفاده از هوش مصنوعی و هسته‌های Tensor، تصاویر با وضوح پایین‌تر را به کیفیت بالاتر ارتقا داده و در نتیجه نرخ فریم بالاتری را در بازی‌ها ارائه می‌دهد. این فناوری منحصرا در کارت‌های سری RTX دیده می‌شود.
• معماری: کارت‌های سری GTX از معماری‌های قدیمی‌تری مانند پاسکال بهره می‌برند، در حالی که سری RTX از معماری‌های جدیدتر تورینگ و آمپر استفاده می‌کنند که بهبودهای قابل ‌توجهی در عملکرد و کارایی دارند.

RTX بهتره یا GTX: کدام را بخرم؟

GTX در این مرحله عمدتا حکم یک بازنشسته را دارد. انویدیا موفق شده است فناوری RTX خود را برای پردازنده‌های گرافیکی سطح بالا، میان ‌رده و حتی گاها مقرون ‌به ‌صرفه عرضه کند؛ مثل RTX 3050. به این ترتیب اگر قصد بازی دارید و می‌خواهید یک کارت گرافیک جدید بخرید، اصلاً به سراغ سری GTX نروید.

اما اگر دنبال بازی نیستید، هنوز هم می‌توان به سری GTX فکر کرد. می‌توانید یک GTX 1630 یا GT 1030 بخرید تا گرافیک ارزان و ابتدایی را برای یک کامپیوتر اداری به شما ارائه دهد. اگر می‌خواهید بازی‌های جزئی انجام دهید، می‌توانید GTX 1650 و GTX 1660 را نیز بررسی کنید، زیرا هنوز هم پردازنده‌های گرافیکی مناسب و بدون ردیابی پرتو برای اجرای بازی‌های ساده و غیر گرافیکی سنگین هستند.

در کل:

• اگر بودجه‌تان کم است، عملکرد عالی هم می‌خواهید، عمدتا بازی‌های رقابتی انجام می‌دهید یا از رایانه شخصی خود برای کارهای روزمره استفاده می‌کنید GTX را انتخاب کنید.
• اگر به دنبال بهترین جلوه‌های بصری بازی می‌گردید، می‌خواهید برای عناوین نسل بعدی سیستم قوی داشته باشید یا قصد دارید کارهای خلاقانه‌ای مانند رندر سه بعدی یا ویرایش ویدیو انجام دهید به سراغ RTX بروید.

سخن آخر

در این مطلب به بررسی مقایسه کارت گرافیک‌های rtx و gtx پرداختیم و به ویژگی‌های شاخص هر یک و تفاوت‌های آنها با یکدیگر اشاره کردیم. امیدواریم از این مطلب لذت برده باشید.

سوالات متداول کاربران

تفاوت اصلی کارت گرافیک‌های GTX و RTX چیست؟

کارت‌های RTX دارای ردیابی پرتو و ویژگی‌های مبتنی بر هوش مصنوعی مانند DLSS هستند که کارت‌های GTX فاقد آن هستند.

آیا کارت‌های RTX ارزش هزینه بیشتر را نسبت به GTX دارند؟

اگر بازی‌های مدرنی را بازی می‌کنید که از ردیابی پرتو و DLSS پشتیبانی می‌کنند یا اگر سخت ‌افزار مقاوم در آینده می‌خواهید کارت‌های RTX ارزش هزینه اضافی را دارند.

کدام یک برای بازی بهتر است، GTX یا RTX؟

برای بازی RTX به دلیل ویژگی‌های پیشرفته و عملکرد بالاتر بهتر است. با این حال کارت‌های GTX هنوز یک انتخاب خوب برای گیمرهایی هستند که بودجه محدودی دارند.