اپل در رویداد سالانه خود از سری آیفون ۱۷ رونمایی کرد که شامل چهار مدل آیفون 17، ایر، پرو و پرو مکس می‌شود. اما تمرکز اصلی روی آیفون ۱۷ ایر است. محصولی فوق‌باریک با ضخامت تنها ۵.۶ میلی‌متر که به طور کامل به فناوری eSIM متکی است و هیچ درگاهی برای سیم‌کارت فیزیکی ندارد. این تصمیم اپل، که از سال ۲۰۲۲ در بازار آمریکا آغاز شد، حالا جهانی شده و چالش‌های جدی برای بازارهایی مثل ایران ایجاد کرده است.
وضعیت فعلی: چالش eSIM در ایران
آیفون ۱۷ ایر در سراسر جهان، بدون استثنا، فقط با eSIM عرضه می‌شود. این یعنی کاربران برای فعال‌سازی خط تلفن، ارسال پیامک یا استفاده از اینترنت همراه، باید به سیم‌کارت الکترونیکی (تعبیه‌شده) تکیه کنند. اما در ایران، زیرساخت‌های eSIM هنوز به طور گسترده راه‌اندازی نشده‌اند. اپراتورهای اصلی مانند همراه اول، ایرانسل و رایتل تا کنون سرویس eSIM را به صورت رسمی ارائه نکرده‌اند، هرچند آزمایش‌هایی در گذشته انجام شده است.
در نتیجه، اگر آیفون ۱۷ ایر وارد بازار ایران شود، رجیستری آن ممکن است انجام شود، زیرا محدودیت‌های واردات آیفون‌های جدید برداشته شده، اما بدون پشتیبانی eSIM، عملا برای ارتباطات روزمره بی‌فایده خواهد بود. کاربران نمی‌توانند سیم‌کارت فیزیکی وارد کنند و eSIM هم فعال نمی‌شود. این مسئله شبیه به تجربه کاربران در کشورهایی است که هنوز به eSIM مهاجرت نکرده‌اند، یعنی گوشی وارد می‌شود، اما قابلیت‌های ارتباطی آن محدود می‌ماند.
در حال حاضر در ایران چکار کنیم؟
در حال حاضر، گزینه‌های محدودی برای کاربران ایرانی وجود دارد:
- انتظار برای راه‌اندازی رسمی eSIM: خوشبختانه، نشانه‌های مثبتی وجود دارد. ایرانسل در سال ۱۳۹۹ سرویس eSIM را به صورت آزمایشی راه‌اندازی کرد و بستر فنی آن را آماده کرده است. اخیرا، پس از رونمایی آیفون ۱۷، ایرانسل اعلام کرده آماده ارائه رسمی این سرویس است. همراه اول نیز برای اولین بار در ایران، از آمادگی برای ثبت‌نام و عرضه eSIM خبر داده و این فناوری را به عنوان یک سورپرایز برای طرفداران آیفون معرفی کرده است. اگر این وعده‌ها عملی شوند، کاربران می‌توانند با مراجعه به اپراتورها، پروفایل eSIM را روی گوشی خود فعال کنند.
- خرید مدل‌های جایگزین: اگر عجله دارید، بهتر است سراغ مدل‌های دیگر سری آیفون ۱۷ بروید. آیفون ۱۷ استاندارد، پرو و پرو مکس در بازارهایی مثل چین و سنگاپور همچنان با درگاه سیم‌کارت فیزیکی عرضه می‌شوند (پارت‌نامبرهای CH و ZA). این مدل‌ها بدون مشکل رجیستر می‌شوند و با سیم‌کارت‌های ایرانی سازگار هستند. البته توجه کنید که مدل‌های eSIM-only (مثل پارت‌نامبر LA آمریکا یا AB امارات) وارد ایران نمی‌شوند یا اگر شوند، با چالش‌های مشابهی روبرو خواهند بود.
- استفاده از روش‌های موقت: برخی کاربران ممکن است به فکر دور زدن محدودیت‌ها با استفاده از eSIMهای خارجی (مثل سرویس‌های بین‌المللی برای سفر) بیفتند، اما این روش‌ها برای استفاده دائمی در ایران مناسب نیستند و ممکن است با مشکلات قانونی یا فنی همراه باشند. همچنین وزارت ارتباطات وعده پیگیری فعال‌سازی eSIM را داده، اما تاکنون خبر جدیدی منتشر نشده است.
آینده ای روشن تر یا ادامه چالش ها؟
با توجه به روند جهانی، مهاجرت به eSIM اجتناب‌ناپذیر به نظر می‌رسد. اپل پیشگام این تغییر است و رقبایی مثل سامسونگ و شیائومی هم ممکن است به زودی دنبال کنند یادتان باشد حذف جک هدفون هم از اپل شروع شد و حالا استاندارد شده است.
در ایران، اتفاقات محتمل عبارتند از:
راه اندازی سریع eSIM
با فشار ناشی از رونمایی آیفون ۱۷، اپراتورها مثل همراه اول و ایرانسل احتمالا سرویس را در ماه‌های آینده راه‌اندازی می‌کنند. این می‌تواند طلسم را بشکند و آیفون ۱۷ ایر را قابل استفاده کند. حتی رقابت بین اپراتورها (مثل آزمایش قبلی ایرانسل و اعلام اخیر همراه اول) می‌تواند سرعت را افزایش دهد.
جمع بندی
این وضعیت نشان می‌دهد که حتی در بازاری پیشرفته مثل چین، مهاجرت به eSIM چالش‌برانگیز است. برای ایران، این می‌تواند الگویی باشد. اگر اپراتورها همکاری کنند، آیفون ایر قابل استفاده می‌شود. در غیر این صورت تاخیرها ادامه خواهد داشت.